Towarzystwo Przyjaciół Mińska Mazowieckiego jest jednym z najstarszych stowarzyszeń społeczno-kulturalnych nie tylko na terenie miasta i powiatu mińskiego, ale i na wschodnim Mazowszu. Do życia zostało powołane 6 maja 1962 r., a zarejestrowane w Warszawie w dniu 10 czerwca tego roku. Inicjatorami utworzenia Towarzystwa było grono miejscowych intelektualistów, głownie nauczycieli i urzędników.
Warto dodać, iż w historii miasta było to drugie stowarzyszenie o takim charakterze, gdyż już przed wojną w 1938 r. działało Towarzystwo Przyjaciół Mińska.
Potrzeba powstania TPMM wynikała z konieczności ożywienia zainteresowania mińszczan przede wszystkim przeszłością miasta i powiatu mińskiego, ale także współczesnością.
Od samego początku członkowie władz TPMM realizowali wiernie i z ofiarnością cele statutowe głównie w działalności: odczytowej, wystawienniczej, fotoreporterskiej, archiwalno-bibliotecznej (gromadzeniu pamiątek, dokumentów i fotografii oraz księgozbioru) i wydawniczej oraz organizując sesje popularnonaukowe, w szczególności na temat dziejów najnowszych, ochronę zabytków kultury i dziedzictwa narodowego, a także współdziałając w upamiętnieniu miejsc walki i męczeństwa narodu polskiego.
W latach sześćdziesiątych stworzono podstawy działalności i osiągnięto pierwsze sukcesy, jak np. zorganizowanie z władzami powiatu sesji popularnonaukowej z okazji 100 lecia wybuchu Powstania Styczniowego, z której materiały wydano drukiem.
Największą aktywność i sukces TPMM osiągnęło w latach siedemdziesiątych. Istotny na to wpływ miał 550 jubileusz miasta (w 1971 r.). TPMM było inicjatorem wielu przedsięwzięć, m.in. wspólnie z Mazowieckim Ośrodkiem Badań Naukowych im. Stanisława Herbsta zorganizowało pierwszą sesję historyczną na temat dziejów miasta. Jej pokłosiem była pierwsza i jedyna do dziś monografia miasta Dzieje Mińska Mazowieckiego 1421-1971.
W latach osiemdziesiątych w działalności nastąpił kryzys, który pod koniec tego dziesięciolecia pogłębił się do tego stopnia, że w 1991 r trzeba było reaktywować działalność stowarzyszenia. Inicjatorem tego przedsięwzięcia był burmistrz miasta Zbigniew Grzesiak. Większość powołanego latem 1991 r. Zarządu działa z małymi zmianami personalnymi do chwili obecnej. Wraz z reaktywowaniem Towarzystwa nastąpiły korzystne zmiany, przede wszystkim wsparcie materialne TPMM ze strony mińskich władz samorządowych. To pozwoliło rozwinąć działalność, m.in. edytorską, wystawienniczą i archiwalną związano z gromadzeniem dokumentów i innych pamiątek z dziejów przeszłych i współczesnych oraz podejmowanie innych działań związanych np. z wyjaśnianiem „białych plam” z dziejów miasta i okolic.
W 30-lecie działalności, w 1992 r. rozpoczęto wydawanie Rocznika Mińskomazowieckiego – dotychczas jedynego wydawnictwa przedstawiające historię i teraźniejszość mińskiej „małej ojczyzny”. Do 2003 r. ukazało się 10 zeszytów. TPMM wydało lub wsparło finansowo publikacje opowiadań znanego prozaika i literata Tadeusza Chróścielewskiego oraz miejscowego poetę Krzysztofa Szczypiorskiego. W 2000 r. wydano pierwszy album o mieście Mińsk Mazowiecki na dawnej pocztówce.
Wydawnictwa TPMM są ważnym miejscem upowszechniania dorobku Towarzystwa i promocji miasta i regionu. Są one dostępne poza Mińskiem, gdyż TPMM rozsyła je do najważniejszych bibliotek w kraju, w tym do Biblioteki Narodowej i Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie.
Każdego roku TPMM jest organizatorem kilku wystaw okolicznościowych. Szczególną aktywność przejawia podczas Dni Mińska organizowanych w okolicach 29 maja każdego roku na pamiątkę nadania praw miejskich w 1421 r. przez księcia mazowieckiego Janusza I.
W ostatnim czasie wymienić należy odnotować zaangażowanie TPMM w organizowanie dwóch sesji popularnonaukowych z okazji 80 rocznicy Bitwy Warszawskiej (wspólnie z Mazowieckim Towarzystw Kultury i Mazowieckim Ośrodkiem Badań Naukowych im. Stanisława Herbsta oraz sesję AK-wską, wspólnie ze światowym Związkiem Żołnierzy AK.
Podjęto współpracę z organizacjami pozarządowymi, w tym z kombatantami i młodzieżą szkolną, m.in. fundowano tablice pamiątkowe i zorganizowano edycje konkursów historycznych „Czy znasz swoje miasto?”. Na uwagę zasługuje rozwijająca się współpraca z Mazowieckim Towarzystwem Kultury.
W ostatnim okresie nastąpił radykalny wzrost zbioru bibliotecznego – liczącego ponad 1700 woluminów, a zbiory archiwalne wzrosły kilkunastokrotnie. Jest to bogata baza dla podejmowanych prac badawczych i publicystycznych. Prężna działalność TPMM, tak dobrze widoczna w ciągu ostatniej dekady spowodowała, iż stało się ono istotną placówką w krajobrazie kulturowym miasta i powiatu mińskiego.
Film zrealizowany w 2012 na 50 lecie działalności Towarzystwa Przyjaciół Mińska Mazowieckiego: